HƯỚNG DẪN KỸ THUẬT LẤY MẪU ĐẤT THEO PHƯƠNG PHÁP CHUẨN

Lấy mẫu đất là một bước quan trọng quyết định đến độ chính xác của kết quả phân tích của đất. Phân tích đất chỉ diễn giải đúng kết quả khi sử dụng các phương pháp và kỹ thuật lấy mẫu đất phù hợp. Dưới đây là bản tóm tắt của Indobio về kỹ thuật lấy mẫu đất tổng hợp theo TCVN, nhằm hỗ trợ quá trình kiểm tra đất hiệu quả và chính xác hơn.

Nguyên tắc lấy mẫu đất

Mục tiêu lấy mẫu đất

• Mẫu đất cần đại diện cho tổng thể khu vực nghiên cứu
• Không xảy ra tình trạng biến đổi mẫu trong thời gian nghiên cứu
• Kỹ thuật lấy mẫu cần đảm bảo giữ nguyên cấu trúc đất
• Phương pháp và thiết bị lấy mẫu cần tránh yếu tố nhiễm bẩn hoặc thay đổi mẫu trong quá trình phân tích mẫu

Quy trình lấy mẫu

• Tiếp cận địa điểm lấy mẫu
• Tiến hành lấy mẫu

Loại mẫu đất

Khi nghiên cứu bề mặt, có 2 loại mẫu đất cơ bản:

• Mẫu xáo trộn: Không cần giữ nguyên cấu trúc đất, thích hợp cho hầu hết mục đích kiểm tra, ngoại trừ các xét nghiệm vi sinh, vật lý, hình dạng cần yêu cầu lấy mẫu nguyên.
• Mẫu nguyên: Không bị thay đổi so với cấu trúc ban đầu, cần sử dụng thiết bị và phương pháp lấy mẫu chuyên sâu, thích hợp cho các xét nghiệm kiểm tra hợp chất hữu cơ dễ bay hơi.

Phương pháp lấy mẫu: 

• Mẫu điểm: Mẫu được lấy từ 1 vị trí cụ thể trong khu vực nghiên cứu, có thể sử dụng bằng cách khoan tay hoặc dùng các kỹ thuật lấy mẫu tương tự. 
• Mẫu tổ hợp: Là mẫu kết hợp từ nhiều mẫu điểm khác nhau, có thể lấy bằng tay hoặc dùng máy khoan.
• Mẫu cụm: Là mẫu lấy từ nhiều vị trí trong khu vực lớn, bằng cách sử dụng máy đào đất, máy xúc,...

Lựa chọn kỹ thuật lấy mẫu

Lựa chọn kỹ thuật lấy mẫu trong nghiên cứu đất phụ thuộc vào mục tiêu cụ thể và cần tuân thủ một số quy tắc cơ bản nhằm đảm bảo tính chính xác của quá trình phân tích. Dưới đây là các điểm chính cần lưu ý:

• Nên lấy mẫu tầng vì đặc tính của đất liên quan chặt chẽ đến tầng đất
• Nếu mục tiêu là nghiên cứu hoặc phân tích các nguyên tố, hợp chất thì nên lấy mẫu điểm
• Nếu đánh giá chất lượng đất cho một vùng thì nên lấy mẫu diện rộng
• Lượng mẫu phải đủ lớn để đại diện cho đặc tính nghiên cứu
• Cần sử dụng các biện pháp bảo vệ để tránh nhiễm bẩn chéo vào mẫu

Kỹ thuật lấy mẫu

Mẫu có thể được lấy ở trên bề mặt, dưới mặt đất hoặc sâu hơn. Một số kỹ thuật lấy mẫu bao gồm:

Lưu mẫu đất

Sau khi lấy mẫu, cần chú ý bảo quản và lưu giữ mẫu cẩn thận trước khi tiến hành phân tích mẫu. Phương pháp lưu giữ mẫu phụ thuộc vào mục đích nghiên cứu và độ chính xác mong muốn của kết quả nghiên cứu. 

Nhìn chung, mẫu đất nên được bảo quản trong điều kiện lạnh (5OC) để làm chậm quá trình thay đổi mẫu ngay sau khi thu thập mẫu. Sử dụng thùng chứa mẫu chuyên dụng để tránh mẫu không bị nhiễm bẩn. 

Báo cáo mẫu

Toàn bộ quá trình lấy mẫu cần được ghi chép cẩn thận, từ vị trí lấy mẫu, phương pháp, dụng cụ và người thực hiện,... Nếu quy trình lấy mẫu khác với dự kiến, cần phải ghi chép về lý do của sự thay đổi đó. 

Bằng cách tuân thủ các nguyên tắc và phương pháp lấy mẫu chuẩn, chúng ta có thể đảm bảo rằng các mẫu đất được thu thập phản ánh đúng hiện trạng và thành phần của phạm vi nghiên cứu