Tổng quan về chỉ số đo ô nhiễm không khí - AQI

Tại Việt Nam, chất lượng không khí kém là điều thường xuyên được cảnh báo ở các khu vực đô thị lớn như Hà Nội hay TP HCM. Việc thường xuyên phải cập nhật chỉ số đo ô nhiễm không khí-AQI trước khi ra ngoài là thói quen của những người dân tại nơi đây. Vậy AQI là gì? và những đặc điểm nổi bật của chỉ số đo ô nhiễm không khí sẽ được Indobio đề cặp trong bài viết này.

Chỉ số đo ô nhiễm không khí - AQI là gì?

AQI là từ viết tắt của Air quality index, là chỉ số đo ô nhiễm không khí được phát triển bởi EPA với mục đích đánh giá chất lượng không khí tại một khu vực nhất định trong một khoảng thời gian. Chỉ số AQI được tính từ 0-500 với mức độ từ tốt đến nguy hiểm. Chỉ số AQI càng cao cho thấy mức độ ô nhiễm ngày càng trầm trọng.

Thông tin về chỉ số AQI như sau:

Ý nghĩa của AQI

• Bảo vệ sức khỏe cộng đồng: Tổng cục môi trường dựa vào chỉ số AQI đo được để thông báo cho người dân chất lượng không khí hiện tại tại khu vực đang sinh sống, để người dân nắm bắt được tình hình và chuẩn bị tốt nhất trước khi bước ra khỏi nhà.
• Kiểm soát ô nhiễm không khí: Dựa trên chỉ số AQI, chính phủ có thể đưa ra các biện pháp nhằm giảm thiểu hay ngăn ngừa ô nhiễm không khí ở khu vực cụ thể như hạn chế giao thông ở một số tuyến đường, ngưng hoạt động đối với một số nhà máy và khu công nghiệp,...
• Tăng cường nhận thức người dân: Việc công bố chỉ số đo ô nhiễm không khí sẽ giúp nâng cao nhận thức về bảo vệ chất lượng không khí, hạn chế đốt khí thải chưa qua xử lý và sử dụng năng lượng sạch thay thế,...

Tiêu chuẩn đo ô nhiễm không khí tại Việt Nam

Tại các quốc gia khác nhau, chỉ số AQI sẽ được tính toán theo những loại khí khác nhau. Tại Việt Nam, AQI được Tổng cục môi trường đánh giá thông qua 6 chỉ số chính: SO2, CO, NO2, O3, PM10, và PM2.5.
Nồng độ từng khí trong năm chất ô nhiễm được đo hàng giờ và/hoặc hàng ngày, tùy thuộc vào chất ô nhiễm, thông qua các thiết bị theo dõi quang trắc môi trường được lắp đặt trong suốt cả nước.

Nên làm gì khi chỉ số đo ô nhiễm không khí tăng cao ?

Ô nhiễm không khí có thể đe dọa sức khỏe của bất kỳ ai, vì vậy hãy cập nhật AQI tại khu vực của bạn. Giá trị AQI ở mức dưới 100 thường được coi là đạt yêu cầu nhưng hãy lưu ý đến cảm giác của bạn và thực hiện các bước để bảo vệ bản thân bất cứ khi nào cần. Vào những ngày chất lượng không khí kém, bạn nên:

• Giảm thời gian khi ở ngoài trời. 
• Chuẩn bị khẩu trang cẩn thận khi đi ra ngoài
• Tăng cường vệ sinh cá nhân khi về nhà
• Uống nhiều nước 
• Đóng cửa sổ và sử dụng máy lọc không khí khi ở nhà

Theo dõi chất lượng không khí tại đâu?

Cổng thông tin Quan trắc môi trường - Tổng cục Môi trường (cem.gov.vn)

Là cổng thông tin quang trắc môi trường miền Bắc thuộc Cục kiểm soát môi trường, cung cấp các chỉ số về chất lượng không khí tại các tỉnh thành của Việt Nam theo thời gian thực. 

Website/app

Một số website/ app tư nhân và quốc tế mà bạn có thể sử dụng để theo dõi chất lượng không khí:

• IQAir: Là trang web kiểm tra chất lượng không khí toàn cầu và cung cấp dự đoán về chất lượng không khí trong 7 ngày
• Pamair: Là webiste đầu tiên tại Việt Nam triển khai đánh giá chất lượng không khí của 63 tỉnh thành với hơn 400 địa điểm giám sát để cung cấp cái nhìn toàn diện về chất lượng không khí theo tiêu chuẩn AQI của Hoa Kỳ và Việt Nam.
• AQI: Là website quốc tế, cung cấp số liệu tại nhiều quốc gia theo thời gian thực với mức đánh giá chi tiết về về chỉ số AQI 

Người dân có thể tự đo ô nhiễm không khí tại khu vực của mình

Hiện nay, ngoài việc dựa vào các chỉ số đánh giá cụ thể, người dân và các doanh nghiệp cũng có thể tự đo chất lượng không khí tại khu vực của mình thông qua máy đo và các dụng cụ đo lường chuyên dụng. 

Thiết bị đo chất lượng không khí cầm tay được thiết kế nhỏ gọn, dễ mang theo và có giao diện thân thiện. Người dùng có thể đo trực tiếp chỉ số AQI hoặc đo riêng lẻ từng không khí và tính toán theo hướng dẫn của Cục Quản Lý Môi Trường

• Máy đo chất lượng không khí: Những thương hiệu nổi tiếng như Xiaomi, Airvisual, Bosch,... có thể đo trực tiếp hoặc 1 số thông số khí độc hại trong không khí, hữu ích để kiểm tra trong những nhà máy và xưởng sản xuất.
• Thiết bị đo khí độc: Dành cho những nơi có nguy cơ xuất hiện các loại khí độc như CO, SO₂, NO₂,...Điều này rất hữu ích cho các khu công nghiệp hoặc gia đình có bếp than, lò sưởi gas. Một số thương hiệu bạn có thể tham khảo như Gastec hoặc Kitagawa

Bằng cách kiểm tra thường xuyên và hiểu rõ chỉ số đo chất lượng không khí (AQI), mỗi người có thể chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa để tránh các tác động tiêu cực từ môi trường.